ισοστασία ή ισοστατική ισορροπία

Οι συνθήκες ισορροπίας των διαφόρων τεμαχίων του φλοιού της Γης και το σύνολο των παραγόντων που την προκαλούν. Σύμφωνα με τη θεωρία του Πρατ –την οποία υιοθέτησε, τροποποιώντας την σε ορισμένα σημεία, ο Άγγλος αστρονόμος Έιρι το 1885 (αργότερα την επεξεργάστηκε και την τροποποίησε επίσης ο Βέγκενερ)– τα ηπειρωτικά τεμάχια που αποτελούνται από σιάλ (με πυκνότητα περίπου 2,7) βρίσκονται βυθισμένα στο υαλώδες και πλαστικό σίμα (με μεγαλύτερη πυκνότητα, γύρω στα 3,3), όπου επιπλέουν σε υδροστατική ισορροπία και παραμένουν κατά ένα μέρος βυθισμένα, εξαιτίας της διαφοράς των ειδικών βαρών· συμβαίνει δηλαδή ό,τι ακριβώς και με τα παγόβουνα των ωκεανών. Η ισορροπία των τεμαχίων της Γης επάνω σε υπόστρωμα μεγαλύτερης πυκνότητας καλείται ισοστατική και η επιφάνεια της εσωτερικής στιβάδας (πάνω στην οποία ισορροπούν) επιφάνεια αντιστάθμισης. Αν ληφθεί υπόψη και η υδάτινη μάζα των ωκεανών (με πυκνότητα λίγο μεγαλύτερη της μονάδας), προκύπτει το συμπέρασμα ότι μία στήλη από σιάλ θα βυθιζόταν, εφόσον η πίεση που ασκεί είναι ίση με το άθροισμα των πιέσεων που οφείλονται σε μία στήλη από σίμα ίδιου ύψους και στην υδάτινη στήλη που είναι υπερκείμενη. Η διαφορά στο επιφανειακό ύψος των τεμαχίων μπορεί να εξηγηθεί ως εξής: το παχύτερο τεμάχιο (δηλαδή το ορεινό) θα επιπλέει ψηλότερα από την επιφάνεια, αλλά ταυτόχρονα θα βυθίζεται βαθύτερα μέσα στο σίμα, αντισταθμίζοντας έτσι τη διαφορά του ειδικού βάρους. Έτσι εξηγείται το ότι ο σιαλικός φλοιός παρουσιάζει τα μεγαλύτερα πάχη του (50-60 χλμ.) εκεί όπου αντιστοιχεί με τις ψηλότερες ορεινές αλυσίδες και τα αντίστοιχα μικρότερα στα βάθη των ωκεανών, όπου οι μεγάλες τάφροι τους μπορεί να οφείλονται στον κατακερματισμό του φλοιού της Γης και στην εμφάνιση του σίμα. Η ι. πρέπει να εξετάζεται και με τη δυναμική της έννοια, δηλαδή ως μια κατάσταση που οφείλεται κυρίως στη συνεχή επίδραση διαφόρων παραγόντων (ορεογενετικές κινήσεις, μαγματικά φαινόμενα, διαβρωτική ενέργεια, ιζηματογένεση, τήξη παγετώνων κλπ.). Αν διαταραχθεί η ι. για έναν από αυτούς τους παράγοντες, επανέρχεται τελικά όταν εξουδετερωθούν τα αποτελέσματα των παραγόντων αυτών. Δομή του φλοιού της Γης, σύμφωνα με τη θεωρία του Ντέιλι: το σιάλ επιπλέει πάνω στο σίμα, όπως τα παγόβουνα στη θάλασσα? οι διάφορες τιμές πυκνότητας (που σημειώνονται στο σχήμα) των διαφόρων στρωμάτων αντισταθμίζονται από τη διαφορετική ανάπτυξη σε βάθος των ίδιων αυτών τμημάτων.